Zatoki przynosowe są to jamy powietrzne bezpośrednio połączone z jamami nosa, rozmieszczone w kościach czaszki okolicy nosa, policzków i oczu. Wyściela je błona śluzowa z gruczołami śluzowymi, które utrzymują wilgotność w przewodach nosowych.
Zatoki przynosowe:
– chronią mózg, działając jak poduszki powietrzne,
– nawilżają i ogrzewają powietrze wdychane oraz wyrównują różnice ciśnień,
– mają wpływ na wytwarzanie głosu i jego barwę.
Podczas zwykłego przeziębienia może rozwinąć się stan zapalny błony śluzowej jednej lub kilku zatok przynosowych. Zazwyczaj objawia się on zatkaniem nosa i wodnistośluzowym wyciekiem z nosa, upośledzeniem węchu, ściekaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła. Towarzyszą temu takie objawy, jak obrzęk powiek, drapanie w gardle, ból głowy i mięśni, ból twarzy lub szczęki oraz gorączka i osłabienie. Ból zatok lub uczucie rozpierania w zatokach mogą zwiększać się przy ruchach głowy lub podczas uciskania chorej zatoki. Największe nasilenie zachorowań obserwujemy w okresie jesienno-zimowym – okresie infekcji wirusowych. Problemy z zatokami dotykają około 12% populacji (ok. 4 milionów Polaków).
Niepowikłane zakażenie błony śluzowej zatok jest procesem samoograniczającym się, a dolegliwości najbardziej nasilone w pierwszych dniach zmniejszają się zazwyczaj w ciągu 7-10 dni.
Problemy z zatokami w przebiegu przeziębienia czy grypy są w 98% spowodowane przez wirusy. Dlatego też w ich zwalczaniu stosuje się przede wszystkim leczenie objawowe za pomocą środków przeciwbólowych, przeciwzapalnych oraz działających obkurczająco na błonę śluzową nosa. Jedynie w 0,5-2% przypadków dochodzi do nadkażenia bakteryjnego wymagającego antybiotykoterapii. Ważne jest też utrzymanie nosa i zatok w higienie, w czym pomagają specjalne płyny (roztwory soli kuchennej) stosowane w postaci donosowego sprayu. Hipertoniczne roztwory soli działają obkurczająco na błonę śluzową nosa i zatok. Ułatwiają one usuwanie nadmiaru płynów z błony śluzowej, umożliwiają oczyszczenie i udrożnienie nosa, wymycie kurzu i innych zanieczyszczeń.
