Pacjent przychodzący do apteki zaopatruje się w niezbędne leki wypisane przez lekarza, dostępne bez recepty (OTC), ale również kupuje wiele suplementów diety. Suplementy te może nabyć również w marketach i drogeriach. Czy warto jednak korzystać z ich szerokiej dostępności?
Źródłem wiedzy statystycznego pacjenta są wszechobecne w mediach reklamy. Producenci prześcigają się w zachwalaniu swoich produktów, dzięki którym będziemy zdrowi, piękni i młodzi przez długie lata. A to przecież nasz czuły punkt – zdrowie i uroda, które czasem ulegają pogorszeniu, a z wiekiem ich stan pozostawia coraz więcej do życzenia. Sięgamy więc po leki i suplementy diety, nie zastanawiając się, czym się one między sobą różnią. A różnice są zasadnicze. Lek podlega rejestracji i dopuszczeniu do obrotu przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Podstawą jest dokumentacja potwierdzająca skuteczność, jakość i bezpieczeństwo stosowania. Jest to proces długotrwały i bardzo kosztowny.
W przypadku suplementu diety wymogiem nie jest rejestracja, ale tylko powiadomienie Głównego Inspektora Sanitarnego. Zgodnie z ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia nie wymaga się badań potwierdzających jakość i skład. Główny Inspektor Sanitarny bazuje tylko na deklaracji producenta.
Wprowadzenie na rynek suplementu jest więc łatwiejsze i o wiele tańsze niż wprowadzenie leku. Ma to wpływ na cenę produktów. Z wyżej opisanych przyczyn ceny leków są o wiele wyższe. Mamy jednak pewność, że przyjmujemy produkt przebadany i bezpieczny. W przypadku leków nadzór nad jakością prowadzi Główny Inspektor Farmaceutyczny oraz Narodowy Instytut Leków. W razie błędów w produkcji czy wystąpienia działań niepożądanych lek można szybko wycofać z rynku. Suplementy nie podlegają takiej kontroli. Ulotki dołączone do leków zatwierdzane są przez Urząd Rejestracji i kontrolowane przez GIF. Zawierają one wszystkie niezbędne informacje dla lekarza, farmaceuty i pacjenta. Ulotki załączane do suplementów diety nie są kontrolowane przez żadną instytucję zewnętrzną. Istotna różnica między lekiem a suplementem polega na oznakowaniu opakowania. Na opakowaniu leku musi znaleźć się numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu oraz napis „lek” lub „wyrób medyczny”. Na suplementach wystarczy napis „suplement diety” obok nazwy produktu.
Ostatnią ważną różnicą między lekiem a suplementem diety jest fakt zakazu udziału lekarzy, farmaceutów i osób publicznych w reklamie leków, które kontrolowane są przez GIF. W przypadku suplementów diety brak jest regulacji prawnych w tym względzie, co sprowadza się do braku ograniczeń.
Niestety wiele znanych i uznanych firm przenosi swoje produkty OTC do segmentu suplementów. Dzieje się tak dlatego, że obrót nimi jest znacznie łatwiejszy. W ten sposób coraz rzadziej spotykamy na opakowaniu napis „lek”, coraz częściej zaś „suplement diety”. I co powinniśmy wybrać? Na pewno nie kupujmy suplementów pod wpływem reklamy czy impulsu wywołanego piękną ekspozycją w supermarkecie. Kupujmy je w aptece, gdzie farmaceuta pomoże nam dokonać dobrego wyboru. Zadbamy w ten sposób o zdrowie i bezpieczeństwo. Pamiętajmy, że nie ma cudownego panaceum na wszystkie problemy. Jeśli nasze dolegliwości nie mijają lub – co gorsza – nasilają się, nie kupujmy kolejnego suplementu, ale zasięgnijmy porady lekarza.
mgr farmacji Barbara Jaworska
