Nauczyciele w swojej codziennej pracy coraz częściej spotykają się z dziećmi chorującymi na różnorodne postacie alergii. W wysoko rozwiniętych krajach to od 35 do 50% populacji. Tak więc co drugie-trzecie dziecko w szkole może mieć ten problem zdrowotny, który przy niezrozumieniu otoczenia może być dla dziecka poważnym problemem społecznym. Choroba alergiczna może objawiać się w różny sposób.
1. Na skórze mogą to być bąble pokrzywkowe lub grudki. Wykwity te są silnie swędzące, co powoduje niepokój, zaburzenia koncentracji.
2. W górnych drogach oddechowych alergia objawia się surowiczym wysiękiem w nosie, gardle i zatokach, co daje objawy kichania, kataru, zapchanego nosa i czasami uporczywego kaszlu. Objawy te mogą występować przez cały rok. Dziecko sprawia wrażenie chorego na grypę.
3. Alergia umiejscowiona w oskrzelach daje objawy świszczącego oddechu, kaszlu, a przy skurczu oskrzeli napadu duszności. Są to objawy astmy.
4. Alergia może objawiać się bólami brzucha, biegunkami, migrenowymi bólami głowy, co może w znacznym stopniu zaburzać funkcjonowanie fizyczne i psychiczne ucznia.
Przyczyną tego schorzenia występującego pod tak wieloma postaciami są alergeny – czyli czynniki uczulające, które u osób predysponowanych genetycznie, czyli alergików, mogą w każdej chwili spowodować wyżej wymienione objawy. Alergenami mogą być różnego rodzaju pokarmy (najczęściej mleko, jaja, ryby, orzechy, czekolada), ale także kurz, pleśnie, pyłki traw, zbóż, drzew i chwastów, sierść zwierząt. Ponadto objawy alergii mogą nasilać zimne powietrze, pyły organiczne, zmiany pogody i klimatu, wysiłek fizyczny.
Z wieloma tymi czynnikami może spotkać się uczeń w szkole: są nimi zwierzątka i różnego rodzaju rośliny trzymane w pracowni biologicznej, zakurzone mapy i książki, środki chemiczne i drażniące w pracowni chemicznej czy pracowniach zajęć technicznych, źle przewietrzone lub zimne sale gimnastyczne itd.
Występujące u dziecka alergicznego pod wpływem tych czynników problemy zdrowotne mogą stać się dla niego
problemami społecznymi. Dziecko ze zmianami skórnymi, czasami umiejscowionymi na odkrytych częściach ciała, może być przedmiotem kpin ze strony rówieśników lub obaw, że jest to coś zaraźliwego. Takie dziecko boi się rozebrać na lekcji WF, aby nie wzbudzać niepotrzebnego zainteresowania swoją osobą. Dzieci chorujące na alergię mogą być czasami
niespokojne – z powodu świądu skóry wiercić się i drapać na lekcji, co przez niektórych nauczycieli może być potraktowane jako złe zachowanie. Z kolei leki, które to dziecko bierze żeby złagodzić objawy choroby, mogą czasami
zaburzać jego koncentrację, powodować senność, zmniejszać jego aktywność.
Dzieci z nieżytami górnych dróg oddechowych trwającymi przez cały rok mogą być posądzane o roznoszenie infekcji, dzieci kaszlące będą przeszkadzały innym w lekcji – same popadając w stany depresyjne, że są inne niż rówieśnicy. Dzieci uczulone na pyłki mają czasami tak silne objawy kataru i zaczerwienienia oczu, iż mogą być posądzane o branie używek typu alkohol lub narkotyki. Również niektóre leki mające na celu zmniejszenie tych objawów mogą zaburzać ich sprawność intelektualną.
Wreszcie dzieci z astmą mogą być mniej sprawne ruchowo, same ograniczając sobie wysiłek fizyczny, co czasem w sposób jednoznaczny obniża ich wartość w oczach rówieśników i nauczycieli.