Zwykle pierwszą manifestacją alergii, pojawiającą się już w wieku niemowlęcym, jest atopowe zapalenie skóry (AZS). U jego podłoża leży uczulenie na białka mleka krowiego. Następnie u osoby predysponowanej wystąpić może alergiczny nieżyt nosa i astma oskrzelowa. Zjawisko to nazywane jest marszem alergicznym. Alergiczny nieżyt nosa pojawia się zwykle u dzieci około 4-5 roku życia, a występuje najczęściej u osób w wieku 10-20 lat.
Alergiczny nieżyt nosa jest chorobą ogólnoustrojową z manifestacją głównych objawów w zakresie błony śluzowej nosa, gardła, krtani i spojówek. Typowymi objawami, poza kichaniem i wyciekiem wodnistej wydzieliny z nosa, świąd i niedrożność nosa oraz objawy zapalenia spojówek, błony śluzowej jamy ustnej i gardła, błony śluzowej krtani, tchawicy i oskrzeli.
Wybór leku pierwszego rzutu zależy od czasu trwania i intensywności objawów chorobowych. Zastosowanie mają leki przeciwhistaminowe miejscowe lub doustne, jeżeli natomiast występują objawy przewlekłe o ciężkim lub umiarkowanym charakterze, lekiem pierwszego rzutu jest glikokortykosteroid donosowy.
Dla prawidłowego leczenia ważne jest zmniejszenie ekspozycji na alergeny oraz rozpoczęcie profilaktyki farmakologicznej w pierwszej fazie ekspozycji (pylenie roślin), zanim nastąpią nasilone objawy chorobowe.
Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych. Przewlekłemu zapaleniu towarzyszy nadreaktywność oskrzeli, prowadząca do nawracających epizodów świszczącego oddechu, duszności, uczucia ściskania w klatce piersiowej i kaszlu, występujących szczególnie w nocy lub nad ranem. Objawy ustępować mogą samoistnie, po wyeliminowaniu czynnika alergizujacego lub pod wpływem leczenia. Alergeny występujące wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń wywołują zaostrzenia astmy, ale ich rola w rozwoju tej choroby nie została w pełni wyjaśniona.
Pomocnymi wskazówkami diagnostycznymi są występowanie objawów po przypadkowym narażeniu na alergen, sezonowa zmienność objawów oraz dodatni wywiad rodzinny w kierunku astmy i chorób atopowych. Astma związana z nieżytem nosa może występować okresowo, a między okresami narażenia na czynnik sprawczy chory w ogóle nie ma objawów; może też dochodzić do sezonowego pogorszenia objawów astmy lub nasilenia astmy przewlekłej. Cechy objawów zdecydowanie wskazujące na astmę to: zmienność, występowanie po narażeniu na nieswoiste czynniki drażniące, takie jak dym, opary, silne zapachy lub wysiłek fizyczny; nasilenie w nocy oraz ustępowanie pod wpływem właściwego leczenia przeciwastmatycznego.
