Furagina – co to za lek?
Furagina (inaczej furazydyna) jest chemioterapeutykiem bakteriostatycznym, czyli lekiem hamującym wzrost i rozmnażanie bakterii. Mechanizm działania leku polega na hamowaniu syntezy białek bakteryjnych i uszkadzaniu bakteryjnego DNA. Furagina wykazuje szerokie spektrum działania obejmujące część bakterii Gram-dodatnich (Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus aureus, Enterococcus faecalis) i wiele szczepów Gram-ujemnych (Enterobacteriaceae: Salmonella, Shigella, Proteus, Klebsiella, Escherichia, Enterobacter). Działa również przeciwpierwotniakowo i słabo przeciwgrzybiczo.
Furagina jest dostępna w obrocie w postaci tabletek w dawce 50 mg i 100 mg wydawanych na receptę i bez recepty. Na receptę jest też zarejestrowana w postaci zawiesiny doustnej.
Wskazaniem do stosowania furaginy są ostre lub nawracające niepowikłane zakażenia dolnych dróg moczowych. Dolegliwość ta dotyka najczęściej kobiet, ze względu na krótką cewkę moczową. Furaginę można zastosować w przypadku wystąpienia takich objawów jak: pieczenie przy oddawaniu moczu, częste oddawanie moczu, parcie na pęcherz, ból i tkliwość podbrzusza. Jeśli jednak jednocześnie występują gorączka, dreszcze, nudności i wymioty, może to świadczyć o infekcji powikłanej, obejmującej górne drogi moczowe. Wtedy niezbędny jest kontakt z lekarzem. Również każda infekcja dróg moczowych u mężczyzny jest traktowana jak powikłana. Zakażenie układu moczowego u mężczyzn przebiega w większości przypadków razem z bakteryjnym zapaleniem prostaty. Stan ten wymaga diagnostyki i ukierunkowanego leczenia, gdyż w przeciwnym razie może prowadzić do przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego. Dlatego mężczyźni powinni stosować furaginę tylko w sytuacji, gdy takie zalecenie otrzymali od lekarza.
Sprawdź również: Infekcje i zakażenia dróg moczowych: przyczyny i leczenie.
Furagina – prawidłowe dawkowanie
Furaginę przyjmuje się 4 razy dziennie po 100 mg pierwszego dnia, a następnie 3 razy dziennie po 100 mg, przez 7 do 10 dni. Nie ma znaczenia czy zastosuje się dwie tabletki po 50 mg czy jedną tabletkę po 100 mg. Jeśli to konieczne, leczenie można powtórzyć po upływie 10–15 dni.
W przypadku nawracających zakażeń układu moczowego, z zalecenie lekarza można stosować dawkowanie furaginy polegające na podaniu 100 mg na dobę, przed snem, przez okres 6 do 12 miesięcy. To wskazanie dotyczy tylko leków dostępnych na receptę.
Efekty leczenia są odczuwalne w pierwszych 2-3 dniach kuracji, jednak nie należy przedwcześnie przerywać kuracji, gdyż może to doprowadzić do nawrotu zakażenia. Dodatkowo, dawkowanie furaginy niezgodnie ze schematem stwarza ryzyko rozwoju oporności bakterii na lek, który w efekcie stanie się nieskuteczny.
Tabletki zawierające furaginę przeznaczone są w większości dla osób dorosłych lub dorosłych i młodzieży powyżej 15. roku życia. Młodsi pacjenci mogą przyjmować furaginę wyłącznie po konsultacji z lekarzem, stosuje się u nich dawkę 5–7 mg/kg mc. na dobę w 2 dawkach podzielonych.
Furagina jest lekiem bakteriostatycznym, dlatego ważne jest podawanie jej o stałych porach, co przełoży się na stałe stężenie w moczu. Warto też podawać ją z posiłkiem wysokobiałkowym, takim jak nabiał, mięso czy warzywa strączkowe, może być popita lub nawet zawieszona w mleku. Takie połączenie zwiększa jej dostępność biologiczną.
Stosowanie furaginy – na co zwrócić uwagę?
Furagina jest lekiem stosunkowo bezpiecznym, ale nie każdy może ją przyjmować. Furaginy nie powinny stosować osoby z polineuropatią (częstą m.in. u cukrzyków), ponieważ może ona być przyczyną uszkodzenia nerwów obwodowych. Nie powinny jej także przyjmować kobiety w pierwszym trymestrze ciąży i w ciąży po przewidywanym terminie jej rozwiązania. Stosowanie furaginy w okresie okołoporodowym może być przyczyną niedokrwistości hemolitycznej u noworodków. W drugim i trzecim trymestrze ciąży furagina jest uznawana za bezpieczną, natomiast nie powinna być stosowana na własną rękę. U kobiet ciężarnych najlepiej wykonać posiew moczu i dobrać antybiotykoterapię celowaną.
Według producentów stosowanie furaginy w czasie karmienia piersią jest niezalecane. Jest niewiele danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania tego leku u matek karmiących piersią. Zagraniczny odpowiednik furaginy, nitrofurantoina, jest uważana za bezpieczną w czasie karmienia. Furagina jest dopuszczona u dzieci już powyżej 3. miesiąca życia, a jej czas półtrwania jest krótki – do 1 godziny. Przy dostosowaniu pory karmienia do dawkowania furaginy tak, by stężenie w osoczu było minimalne, wydaje się, że ilość furaginy w pokarmie nie osiągnie dawki pediatrycznej i nie będzie znacząca klinicznie.
Furagina jest zazwyczaj dobrze tolerowana. Najczęstsze działania niepożądane są łagodne i obejmują objawy ze strony przewodu pokarmowego (nudności, biegunka, bóle brzucha), ból głowy i szum w uszach. Dodatkowo warto wiedzieć, że przewlekłe przyjmowanie furaginy zwiększa ryzyko neuropatii. W przypadku wystąpienia objawów takich jak: mrowienie w kończynach, drętwienie, osłabienie siły mięśni i pieczenie skóry, należy przerwać leczenie i zgłosić się do lekarza. Największe ryzyko wystąpienia neuropatii dotyczy chorych na cukrzycę, pacjentów z niewydolnością nerek i z niedoborami witamin z grupy B, a także osób starszych. Uzupełnienie niedoboru witamin z grupy B zmniejsza ryzyko wystąpienia neuropatii, dodatkowo poprawiają one biodostępność furaginy.
Do rzadkich, ale potencjalnie niebezpiecznych działań niepożądanych należą przewlekłe reakcje płucne, w tym zwłóknienie płuc i rozsiane śródmiąższowe zapalenie płuc, które mogą wystąpić zwłaszcza u pacjentów w podeszłym wieku. Uwagę należy zwrócić na objawy obejmujące duszność, ból w klatce piersiowej, gorączkę i kaszel. W przypadku ich wystąpienia powinno się natychmiast odstawić lek i skontaktować z lekarzem.
Furagina – istotne interakcje
Przed rozpoczęciem kuracji furaginą warto wiedzieć, z jakimi innymi lekami i substancjami nie powinno się jej łączyć, a jakie połączenia mogą być korzystne.
Nie należy łączyć furaginy z:
- fluorochinolonami z uwagi na możliwość działania antagonistycznego furaginy względem tej grupy leków. Nie należy więc stosować furaginy podczas kuracji takimi lekami jak cyprofloksacyna (Cipronex, Cipropol), norfloksacyna (Nolicin) czy lewofloksacyna (Levoxa),
- lekami neutralizującymi kwas żołądkowy (Maalox, Gaviscon, Rennie), osłabiają one wchłanianie furaginy, dlatego na czas kuracji powinno się zrezygnować ze stosowania środków zobojętniających, a przynajmniej zachować dwugodzinny odstęp między ich podaniem a przyjęciem furaginy,
- alkoholem, producenci przestrzegają przed łączeniem furaginy z alkoholem z uwagi na możliwość wystąpienia reakcji disulfiramopodobnej. Objawami klinicznymi tej interakcji są uczucie gorąca, przyspieszona akcja serca, nudności i wymioty,
- witaminą C. Furagina wykazuje co prawda silniejsze działanie w kwaśnym środowisku, lecz w zakwaszonym moczu ulega nasilonej resorpcji zwrotnej. W wyniku tego lek zamiast wydalać się z moczem, przenika do tkanek, co może zwiększyć ryzyko wystąpienia efektów ubocznych. W praktyce ta interakcja nie ma większego znaczenia, gdyż kwas askorbinowy nie wpływa znacząco na pH moczu.
Kurację furaginą warto natomiast wspomóc:
- witaminami z grupy B, które poprawiają biodostępność furaginy i zmniejszają ryzyko wystąpienia działań niepożądanych,
- ziołowymi lekami moczopędnymi, które zwiększą wydalanie bakterii z dróg moczowych;
- preparatami ziołowymi, które działają antyseptycznie w drogach moczowych.
Zarówno w zapobieganiu jak i leczeniu infekcji układu moczowego ważne jest przyjmowanie dużej ilości płynów, które wypłukują drogi moczowe. Niezwykle ważna jest też dbałość o higienę okolic intymnych.
Bibliografia:
- Adamed Pharma S.A. (2023). ChPL Urofuraginum https://rejestry.ezdrowie.gov.pl/rpl
- Coker, T. J., & Dierfeldt, D. M. (2016). Acute Bacterial Prostatitis: Diagnosis and Management. American family physician, 93(2), 114–120.
- Tuszyński P. (red). (2021) Leki 2022. Praktyczny przewodnik po grupach leków dostępnych w Polsce. Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków.
