Co to jest chrom?
Chrom jest pierwiastkiem śladowym, oznacza to, że występuje w naszym organizmie w znikomej ilości. Jego nazwa wywodzi się od greckiego słowa chroma. Pierwiastki śladowe, takie jak chrom mimo że potrzebne organizmowi w niewielkich dawkach, są jednak dla niego niezwykle istotne i niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Chrom na plus trzecim stopniu utlenienia posiada aktywność biologiczną i to właśnie on stosowany jest w celach suplementacji (w odróżnieniu od toksycznego chromu na plus szóstym stopniu utlenienia).
Na co pomaga chrom?
Na jakie efekty możemy liczyć stosując chrom w tabletkach na co dzień? Na co chrom jest najczęściej stosowany w suplementacji? Badania sugerują, że regularne stosowanie chromu pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cukru we krwi i prowadzi do istotnej redukcji poziomu glukozy na czczo. Suplementacja tego pierwiastka może być zatem pomocna dla osób cierpiących na insulinooporność, przebywających na diecie wysokowęglowodanowej oraz mających problemy ze stabilnym poziomem glikemii we krwi. Warto jednak zaznaczyć, że osoby chorujące na cukrzycę powinny skonsultować się z lekarzem zanim zdecydują się na włączenie do swojej diety dodatkowej suplementacji chromem.
Chrom organiczny na co pomaga?
Jakie jeszcze właściwości korzystne dla naszego zdrowia posiada ten pierwiastek? Czy warto stosować chrom na co dzień?
-
pomaga w zachowaniu właściwego metabolizmu makroskładników odżywczych
-
pobudza aktywność trzustki
-
uczestniczy w przemianach tłuszczów i białek
-
wspiera procesy antyoksydacyjne organizmu
-
może stanowić wsparcie w obniżeniu „złego cholesterolu” LDL
-
wpływa na krzepliwość krwi
-
wpływa na wydzielanie hormonów i niektórych witamin
-
według badań, wykazuje skuteczność kliniczną w zespole policystycznych jajników
-
może przyczyniać się do redukcji masy ciała
Jakie są objawy niedoboru chromu?
Niedobory chromu mogą skutkować między innymi:
-
problemami z regulacją poziomu glukozy we krwi (np. hiperinsulinemia, insulinooporność)
-
wzrostem stężenia trójglicerydów we krwi
-
objawami neurologicznymi, takimi jak neuropatie – mrowienie, drętwienie palców u rąk i stóp
-
drażliwością i zmęczeniem
-
problemami ze skupieniem i koncentracją
-
spadkiem nastroju
-
zwiększonym łaknieniem na słodkie produkty i wypieki cukiernicze
Jak sprawdzić poziom chromu w organizmie?
Aby sprawdzić, czy nasze dolegliwości mogą być spowodowane niedoborem chromu, bądź jego nadmiernym spożyciem, warto oznaczyć jego poziom w badaniu krwi. Badanie poziomu chromu we krwi można wykonać w dowolnym laboratorium, materiałem do badania jest krew żylna. Badanie nie wymaga skierowania lekarskiego, co istotne – w odróżnieniu od większości badań laboratoryjnych, nie jest wymagane stawienie się na czczo, jednak nie należy bezpośrednio przed pobraniem krwi spożywać obfitych posiłków. Na około 30 minut przed badaniem należy wypić szklankę wody. Trzeba jednak uzbroić się w cierpliwość, ponieważ na wynik należy poczekać około 14 dni.
Naturalne źródła chromu
Chrom można znaleźć w wielu produktach spożywczych, które naturalnie zawierają ten pierwiastek. Źródłami chromu są między innymi: płatki owsiane, brązowy ryż, brokuły, ziemniaki, fasola szparagowa, migdały, nasiona słonecznika, jabłka, winogrona, banany, pomarańcze, wątróbka, kurczak, sardynki, małże, łosoś, wołowina.
Jaki chrom na odchudzanie?
Preparaty z dodatkiem chromu zyskały popularność ze względu na jego domniemane właściwości wspomagające odchudzanie. Wiele osób stosuje chrom w tabletkach na co dzień właśnie z tego powodu. Chociaż działanie samego chromu w tym zakresie nie jest tak spektakularne, jak sugerują niektóre internetowe doniesienia, pierwiastek ten bierze udział w regulacji gospodarki węglowodanowej, pomaga w regulacji poziomu cukru we krwi, przez co może także zmniejszać i hamować apetyt na słodycze. Sam chrom nie ma jednak magicznych właściwości odchudzających, badania w tym zakresie nadal trwają i nierzadko bywają ze sobą całkowicie sprzeczne. Suplementacja chromem (w połączeniu z prawidłowo zbilansowaną dietą, deficytem kalorycznym oraz aktywnością fizyczną) może wspomóc proces odchudzania, nie jest to jednak środek odchudzający.
Kiedy brać chrom?
Wiele osób rozważających rozpoczęcie suplementacji chromem zastanawia się, o jakiej porze przyjmować chrom, aby uzyskać jak najlepsze efekty suplementacji. Chrom nie musi być spożywany w trakcie posiłków lub tuż po ich zakończeniu, chociaż istnieją poglądy sugerujące najlepszą wchłanialność w tym właśnie czasie. Mimo wszystko warto zadbać o regularność i przyjmować go o stałej porze dnia - godzina i pora dnia nie mają tutaj większego znaczenia. Stosowanie chromu wraz z posiłkiem może być pomocne u osób, które uskarżają się na problemy żołądkowe, kiedy stosują chrom „na pusty żołądek”. Po jakim czasie działa chrom? W zależności od celu suplementacji i indywidualnych potrzeb organizmu, efekty mogą pojawić się w różnym odstępie czasowym. Zazwyczaj zaleca się stosowanie chromu przez kilka tygodni.
Czy chrom jest bezpieczny?
Chrom jest uważany za bezpieczny, jeśli przyjmowany zostaje w odpowiedniej dawce i zgodnie z zaleceniami. Jeśli planujesz rozpocząć suplementację tym pierwiastkiem, ważne jest, aby nie przekraczać zalecanej dziennej dawki, która wynosi od 50 do 200 µg u osoby dorosłej. Według amerykańskiego Institute of Medicine bezpieczne jest przyjmowanie dawki 200 µg przez okres 6 miesięcy. Nadmiar chromu oraz systematyczne przekraczanie zalecanych dawek w trakcie suplementacji może narazić nas na szereg konsekwencji zdrowotnych. Przedawkowanie chromu może prowadzić do uszkodzenia narządów wewnętrznych, w tym: nerek, wątroby czy płuc. Zbyt wysokie dawki chromu mogą zakłócać działanie insuliny i prowadzić do problemów z uregulowaniem poziomu cukru we krwi, ponadto chrom w znacznych dawkach może utrudniać wchłanianie pozostałych pierwiastków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu oraz być przyczyną alergii i wysypek skórnych, objawiających się między innymi zaczerwienieniem czy uporczywym świądem.
Podsumowując – suplementacja chromu zgodnie z zaleceniami jest jak najbardziej bezpieczna, może wiązać się również z licznymi korzyściami zdrowotnymi dla naszego organizmu. W preparatach dostępnych na rynku aptecznym najczęstszą i najlepiej przyswajalną formą chromu jest pikolinian chromu. Nieco mniej popularną, ale również dobrze przyswajalną formą pozostaje także chlorek chromu, producenci jednak rzadziej decydują się na jego zastosowanie w swoich preparatach. Pamiętajmy, że chrom w postaci soli nieorganicznych wchłania się tylko w niewielkim stopniu, z tego też względu sięgajmy po chrom organiczny.
Czy istnieją przeciwwskazania do suplementacji chromu?
Tak, osoby, które wykazują objawy nadwrażliwości lub alergii na ten pierwiastek powinny unikać jego dodatkowej suplementacji. Należy pamiętać, że chrom może wywoływać reakcje alergiczne podczas kontaktu ze skórą, jak również być przyczyną alergii pokarmowych. W przypadku suplementacji istnieje ryzyko wystąpienia reakcji ogólnoustrojowych. Osoby z chorobami nerek i wątroby powinny zachować ostrożność w trakcie stosowania suplementacji chromem. Chrom może wchodzić także w interakcje z niektórymi lekami - lekami przeciwcukrzycowymi, ponieważ wpływa na poziom glukozy we krwi, a to może prowadzić do zwiększonego ryzyka wystąpienia hipoglikemii, a także z lekami z grupy NLPZ, które mogą zwiększać jego stężenie w organizmie. Należy zachować ostrożność także podczas przyjmowania leków na tarczycę (lewotyroksyna), ponieważ chrom może zmniejszać jej stężenie, obniżając tym samym skuteczność leczenia. Nie zaleca się także stosowania chromu u kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią bez uprzedniej konsultacji z lekarzem prowadzącym.
Bibliografia:
- Król E., Krejpcio Z., Poglądy na temat roli chromu (III) w zapobieganiu i leczeniu cukrzycy, Diabetologia Praktyczna, 9 (3-4), 168-175, 2008.
- Krzysik M., H. Grajeta. Rola chromu w etiopatogenezie wybranych chorób. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna XLIII, (3), 428-435, 2010.
